27 osób zostało oznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności za działalność w opozycji demokratycznej.

Uroczystość odbyła się 25 września w Lublinie. Wzięli w niej udział prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dr Jarosław Szarek, który wręczył odznaczenia. Wydarzenie prowadził p.o. dyrektora lubelskiego IPN, Marcin Krzysztofik.

Po wręczeniu odznaczeń głos zabrał prezes IPN. Dr Jarosław Szarek przypomniał, że większość Polaków nie godziła się na obecność systemu komunistycznego w swoim kraju. Zaznaczył, że wielu z nich gromadziło się w środowiskach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zwrócił uwagę, że w ostatecznym rozrachunku ci, którzy głosili prawdę, zwyciężyli, mimo że na straży kłamstwa-komunizmu stało mocarstwo atomowe. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej odwołał się także do wydarzeń z lubelskiego lipca 1980 r. – „Solidarność” w Lublinie narodziła się już w lipcu – mówił dr Szarek. Przypomniał także, że na Lubelszczyźnie aktywnie działało Niezależne Zrzeszenie Studentów.

Odnosząc się do samego odznaczenia – Krzyża Wolności i Solidarności – dr Szarek, zwracając się do odznaczonych, zaznaczył, że krzyż jest symbolem polskiego ducha i cywlizacji łacińskiej, do której należymy.

– Wolność! Państwo wiedzą, ile ona kosztuje, jak wiele trzeba za nią zapłacić. My, Polacy na jej utratę się nie godzimy. Państwa pokolenie, które dało światu „Solidarność”, jest na to dowodem. Dziś Polska składa przed wami hołd – mówił do opozycjonistów prezes IPN.

Następnie zabrał głos Krzysztof Gębura, który przemówił w imieniu odznaczonych opozycjonistów.

Krzysztof Żuk, prezydent miasta Lublina, na ręce prezesa IPN dr. Szarka oraz p.o. dyrektora lubelskiego oddziału IPN Marcina Krzysztofika wręczył medal z okazji 700-lecia Lublina, doceniając wkład włożony przez Instytut w opisywanie najnowszej historii stolicy woj. lubelskiego.

Po okolicznościowych przemówieniach odbył się solowy koncert Norberta Smolińskiego (pseudonim artystyczny „Smoła”) – lidera i wokalisty zespołu Contra Mundum – pt. „Odważnym wszystkim pokłon niski…”

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.

Lista odznaczonych:

Bachanek Kazimierz
Badaszczuk Eugeniusz
Binkiewicz Maria
Blajerski Włodzimierz Jan
Bodziuch Ryszard
Bujak Franciszek
Cichocki Wiesław Stefan
Derewiecki Marek Andrzej
Dziura Julian
Firkowski Marian Jacek
Gaczewski Leszek Edmund
Gębura Krzysztof
Goś Krzysztof
Grudzień Wiktor Tomasz
Kąkol Henryk
Kister Marian Jan
Listowski Cezary Adam
Madej Jan
Marcola Emilian
Okoń Jan
Ostrokólski Ireneusz Maria
Prażmo Edward Janusz
Ruchlicki Wiesław
Suszek Marek Zdzisław
Szaciłowski Stefan Marian
Tabiszewski Marian Lucjan
Wójtowicz Jacek Stanisław

Źródło: IPN